Category: Văn thơ

Tôi lớn lên đã thấy dừa trước ngõ
Dừa ru tôi giấc ngủ tuổi thơ
Cứ mỗi chiều nghe dừa reo trước gió
Tôi hỏi nội tôi: “Dừa có tự bao giờ?”

 

Nội nói: “Lúc nội còn con gái
Đã thấy bóng dừa mát rượi trước sân
Đất này xưa đầm lầy chua mặn
Đời đói nghèo cay đắng quanh năm”

 

Hôm nay tôi trở về quê cũ
Hai mươi năm biết mấy nắng mưa
Nội đã khuất rồi xanh rì đám cỏ
Trên thân dừa vết đạn xác xơ.

 

Dừa ơi dừa! Người bao nhiêu tuổi
Mà lá tươi xanh mãi đến giờ
Tôi nghe gió ngàn xưa đang gọi
Xào xạc lá dừa hay tiếng gươm khua.

 

Ôi có phải nhà thơ Đồ Chiểu
Từng ngâm thơ dưới rặng dừa này
Tôi tưởng thấy nghĩa quân đuổi giặc
Vừa qua đây còn lầy lội đường dây.

 

Tôi đứng dưới hàng dừa cao vút
Cạnh hàng dừa tơ lá mướt xanh màu
Những công sự còn thơm mùi đất
Cạnh những chiến hào chống Pháp năm nao.

 

Vẫn như xưa vườn dừa quê nội
Sao lòng tôi vẫn thấy yêu hơn
Ôi thân dừa đã hai lần máu chảy
Biết bao đau thương, biết mấy oán hờn.

 

Dừa vẫn đứng hiên ngang cao vút
Lá vẫn xanh rất mực dịu dàng
Rễ dừa bám sâu vào lòng đất
Như dân làng bám chặt quê hương.

 

Dừa bị thương dừa không cúi xuống
Vẫn ngẩng lên ca hát giữa trời
Nếu ngã xuống dừa ơi không uổng
Dừa lại đứng lên thân dựng pháo đài.

 

Lá dừa xanh long lanh ánh nắng
Theo đoàn quân thành lá nguỵ trang
Nếu rụng xuống dừa ơi không uổng
Dừa lại cháy lên ánh đuốc soi đường.

 

Đất quê hương nát bầm vết đạn
Đã nuôi dừa năm tháng xanh tươi
Ôi có phải dừa hút bao cay đắng
Để trổ ra những trái ngọt cho đời.

 

Nghe vườn dừa rì rào tiếng nhạc
Lòng nao nao tôi nhớ nội xiết bao
Tuổi thơ xưa uống nước dừa dịu ngọt
Tôi biêt đâu thuở chua xót ban đầu.

 

Tôi ngước nhìn mùa xuân nắng dọi
Bốn mặt quê hương giải phóng rồi
Tôi bỗng thấy nội tôi trẻ lại
Như thời con gái tuổi đôi mươi
Như hàng dừa trước ngõ nhà tôi.

                                                         1.1966

 

 

Trước hết, cho em xin gửi lời chào bác!
Chẳng phải vì xa xôi hay không gặp thường xuyên
Mà bởi lòng thành với hàng xóm kề bên
Và cũng bởi bác là…một thằng to xác.

Từ bao đời nay nhà em luôn kề bên nhà bác
Bác cũng đã cùng em chia sẻ khối “ngọt bùi”
“Tình cảm” láng giềng, bác năng tới rồi lại lui
Nên chỉ thẹn em sang “thăm” hơi ít
(Em còn nhớ thời cụ Lý Thường Kiệt
Cũng chỉ mới sang “thăm” bác đến Quảng Châu)
Chả bù trước đấy bác sang em ở rõ là lâu
Theo em nhớ khoảng ngàn năm thì phải.

Đại gia như bác sao lại tham vãi cả đái ?
Em rất nghèo mà có dám keo kiệt gì đâu
Bác thèm nghé, em biếu bác con của trâu
Bác muốn lợn, em đã lùa… heo sang tận mõm.

Nhưng hình như bác là người ưa bận rộn
Em đéo mong mà bác vẫn cứ “sang chơi”
Khổ các cụ nhà em vì thế nên ít được thảnh thơi
Đùng một cái, lại phải xắn tay lên “tiếp” bác.

Từ Đinh, Lê đến Lý, Trần chẳng cụ nào được thoát
Bác vẫn luôn sang đều đặn tựa vắt chanh
Mà lần nào, các cụ em cũng tiễn bác không chậm thì nhanh.
Nhớ có bận, cậu gì gì Hoan nhà bác phải chui vào ống đồng để lượn.

Đến nước ấy, mà sao bác vẫn đéo thấy ngượng ?
Bác vẫn cố tình thi thoảng lại ghé thăm
Thôi cũng đành, em xin nói vuông cho nó nhanh
Nhà em bé nhưng chẳng ngại bố con thằng nào cả !

Pháp to, Mỹ béo em cũng đã mần cho tơi tả
Năm 79 bác sang em cũng chẳng để bác về không

Nhưng hình như máu não của bác dồn con mẹ nó hết xuống mông.
Bác không phải chó sao lại mang lưỡi bò ra liếm biển?

Nhà bác to, lại có đến mấy ngàn năm văn hiến
Đáng nhẽ ra bác phải đối xử kiểu đàn anh
Đéo hiểu sao bác hết ở chạ rồi lại nghĩ cách ăn tranh

Mặc cái quần bó bó vào cho máu nó lên đầu đi bác!

Em có vài lời rất mong bác lòng ghi dạ tạc
Họ hàng em bao đời, vì bác, đã đủ lắm khổ đau
Nhà em tuy bé và mạnh, yếu mỗi lúc khác nhau
Nhưng đảm bảo hào kiệt thì lúc nào cũng có !!!

Kính bác !

Đáng nhẽ pháo nổ đùng đoàng.
Nhưng vì cấm pháo, cả làng im re.

Tám giờ có một chiếc xe.
Cắm đầy hoa hoét le te đi vào.
Trẻ con bu tới ào ào.
Đứa thì sờ lốp, đứa vào bóp phanh.

Mẹ em la ó thất thanh.
Tiên sư bố lũ trẻ ranh quê mùa.
Bố em thấy thế nói đùa.
Bà lên thành phố mới vừa mấy năm.

Trang điểm thuê hết năm trăm.
Đang từ đầu ngõ xăm xăm đi vào.
Gặp ai cũng toét miệng chào.
Thì ra không biết đứa nào cô dâu.

Chín giờ khách khứa đã bâu,
Ồn ào náo nhiệt như trâu xổng chuồng.
Cô dâu trang điểm trong buồng.
Một lũ gái gú dựa tường đứng xem.

Mười giờ đã thấy bem bem.
Xe nhà chú rể màu kem, đi vào.
Chú rể đáng mặt anh hào.
Cao đúng mét rưỡi, đang chào bà con.

Chủ hôn đứng dậy lon ton.
Quát tháo inh ỏi như còn thanh niên.
Hai họ chào hỏi liên miên.
Cô dê chú rẩu thì đần mặt ra.

Mong sao đám cưới qua loa.
Để đêm hí hí, thế là xong phim.
Bao năm mỏi gối đi tìm.
Giờ coi như đã chết chìm cùng nhau.

Chủ hôn nói một lúc lâu.
Bỗng nhiên Mic tịt, đầu dây bị chờn.
Chả biết làm cách nào hơn.
Chủ hôn ngồi xuống kệ con bà mày.

Bây giờ đến đoạn trao tay.
Chú rể rút nhẫn mặt mày buồn thiu.
Khách khứa thì líu tìu tìu.
Đứa bảo 2 chỉ, đứa thì một cây.

Cô dâu hỏi nhỏ: vàng tây?
Chú rể quắc mắt: tây thì làm sao?
Nhẫn anh mua ở Hàng Đào.
Em an tâm nhớn, thôi, vào thắp hương.

Cả 2 đứng trước hương đường.
Cô dâu tranh thủ soi gương, vuốt đầu.
Chú rể nét mặt âu sầu.
Cắm đầu xuống vái, rất lâu, rồi chuồn.

Cô dâu cũng có vẻ buồn.
Nắm tay bà mẹ, lệ tuôn ầm ầm.
Chú rể đóng cửa đánh rầm.
Cô dâu giật thót, đâm đầu vào xe.

Đến chiều đám cưới vắng hoe.
Cô dâu gọi điện: đã về đến nơi.
Bố em thở hắt một hơi.
Thế là cục nợ có nơi rước rồi.

(5-1954)

Đò lên Thạch Hãn xin chèo nhẹ

Đáy sông còn đó bạn tôi nằm

Có tuổi 20 thành sóng nước

Vỗ yên bờ bãi mãi ngàn năm.

Tôi xa nhà tập làm thầy giáo
Từ buổi lúa làng ta đã tốt vượt đồng
Đến gốc đa cuối làng tôi còn ngoảnh lại
Từ ấy…

Tôi nhớ người thương tôi không giới hạn
Đôi mắt em cười đơn điệu giữa muôn hoa
Tôi muốn tìm Lim nhưng em bảo còn xa
Đường phấn đấu vẫn còn chưa liên tục
Em bảo tôi bước trên đường hạnh phúc
Chẳng phải là khoảng cách epxilon
Là đường thẳng delta tiếp tuyến với đường tròn
Mà là cả không gian n chiều tuyến tính
Và thế là tổng xích ma ( ∑ ) điều dự định
Tôi định bỏ qua cho hàm số triệt tiêu
Trái tim không bị chặn bởi tình yêu
Gạt tư lự tôi tiến trên đường dài vô tận
Tồn tại song song trong lòng tôi tình bạn
Trái tim em là hàm số khả vi
Xác định tim tôi trên một đoạn bất kỳ
Và tuần hoàn như một hàm số sin yểu điệu
Từ buổi chia tay tôi không hiểu
Muốn gặp lại em ở đoạn điểm Gama
Tôi với em trên hai tuyến đường xa
Vẫn liếc nhìn nhau qua một đường phân giác
Những buổi hoàng hôn thả tâm hồn lưu lạc
Vào ma trận của lòng em mong xác định một trái tim
Tôi không nói lập phương trình tham biến
Trên toạ độ afin đôi ta cùng tịnh tiến
Nắm tay nhau định thức ôrtrôgratski
Rồi có một lần qua ánh xạ ϕ
Tôi bắt được em trên đường tròn lượng giác
Thân hình em là một đường bậc hai tổng quát
Tôi liền dùng phép quay khử biến x,y
Không đành lòng nhìn theo bước em đi
Tôi vội đổi biến số đưa em về phương trình chính tắc
Biết bao đêm chị Hằng Nga đi vắng
Tưởng thấy hình em dưới dấu ích phân
Tiếng hát em như tiếng suối trong ngần
Róc rách trên trang sổ tình tôi chuỗi hàm hội tụ
Lắng bước chân ai như bước chân em đó
Mượn đoạn a,b tôi vội lấy tích phân
ϕ1, ϕ2 đổi biến số hai lần
Bởi đã thế vào nguyên hàm từ thủa ấy
Dù epxilon có nhỏ đi đến mấy
Tôi đã tìm thấy em trong dấu modul
Tình đôi ta mang nặng một dấu lớn hơn
Thế mới biết yêu là chết n lần vẫn phải
Ngước một góc anpha nhìn tôi em hỏi
” Có bao giờ tại điểm Xo
Tình đôi ta xác định ở vô cùng ”
Tôi trả lời em: ” hãy đặt hàm số phụ”
Khi Việt Bắc khắp núi hoa rừng nở
Xuân bước sang giới hạn trái thứ 70
Tôi với em lại vội vã chia đôi
Bởi hàm ẩn chưa có miền xác định
Em mang trong lòng không gian con tuyến tính
Lưỡng lự phân vân trước điểm epxilon
Phút chia tay lệ ướt đẫm hàng mi
Tạm biệt em tôi bước vào không gian ơclít
Trao tận tay em một Metric
Hẹn đồng qui trên chuỗi số điều hoà
Em tặng lại tôi một điểm teta
Rồi gạt lệ bước trên quãng đường n biến
Miền thương nhớ dâng trào như sóng biển
Cầu mong em đừng gặp điểm bất thường
Chặng đường đi là một dãy số dương
Tôi thầm chúc tích phân hai lần đề thuận lợi
Từ buổi sáng em đi đứng trên parabol tôi đợi
Mắt dõi nhìn theo toạ độ khúc tâm
Khi nào hoa đào trước sân nở rộ lần
Tôi mừng rỡ đón em trên tâm sai đường clíp
Đường phấn đấu lại cùng nhau tiếp bước
Nắm tay nhau vui ca hát dạng toàn phương
Biết hai phương trình đã đến lúc tương đương
Em mới bảo tôi xác định trên miền tồn tại
N định thức con trang hoàng phòng cưới
Trao mình trong ánh mắt sáng như gương
Tôi bỗng hoà mình thành hàm lnx2
Thủ thỉ bên tôi em nguyện suốt đời làm vòng tròn mật tiếp
Nhưng cuộc hành trình đâu phải đã hết
Đang ấm êm trong đẳng thức Côsi
Tôi với em một lần nữa phân kì
Em lên miền tây xây dựng căn bậc hai trên trường số thực
Tôi lấy mọi điểm Xi trên trường số phức
Mải miết ngày đêm xây dựng phương trình
Trải qua biết bao gian khổ hi sinh
Tôi đã tìm ra véctơ định chuẩn
Nhận thư em một chiều nắng ấm
ôi niềm vui tràn ngập cả lòng tôi
Một không gian con bất biến đã ra đời
Em hỏi tôi: ” đặt tên con là Phxi có đẹp không anh nhỉ”
Từ vô cực tôi mỉm cười đồng ý
Phxi sẽ đơn điệu tăng trong quỹ tích của tình thương
Đồng nhất với chúng tôi trên mọi tuyến đường
Phxi sẽ tìm Lim của một hàm nào đó
Và tuần hoàn trong một trường cơ sở
Con theo cha, cháu bước theo ông
Mơ tới tương lai mà rạo rực trong lòng
Gia đình tôi là một bản thiên tình ca toán học
Mặt trời mọc rồi mặt trời lại lặn
Mùa xuân tuần hoàn trong khoảng 2Pi
Chúng tôi ngậm ngùi vì phxi lại ra đi
Tìm nghiệm số anpha của một hàm bậc nhất
Giấc mơ lớn vẫn trở thành hiện thực
Một chiều thu tôi nhận được thư con
Đang khai triển chuỗi hàm nguyên vợ tôi lên mục kỉnh
” Thưa cha: con kể cha nghe cuộc đời gian khổ
Từ buổi phân li biến số bước lên đường “.

Đi đường mới biết gian lao,

Núi cao rồi lại núi cao trập trùng;

Núi cao lên đến tận cùng,

Thu vào tầm mắt muôn trùng nước non.

 

—Hồ Chí Minh

Trong tù không rượu cũng không hoa,
Cảnh đẹp đêm nay khó hững hờ;
Người ngắm trăng soi ngoài cửa sổ,
Trăng nhòm khe cửa ngắm nhà thơ.
—Hồ Chí Minh.

– Mình về mình có nhớ ta
Mười lăm năm ấy thiết tha mặn nồng.
Mình về mình có nhớ không
Nhìn cây nhớ núi, nhìn sông nhớ nguồn?

– Tiếng ai tha thiết bên cồn
Bâng khuâng trong dạ, bồn chồn bước đi
Áo chàm đưa buổi phân li
Cầm tay nhau biết nói gì hôm nay…

– Mình đi, có nhớ những ngày
Mưa nguồn suối lũ, những mây cùng mù
Mình về, có nhớ chiến khu
Miếng cơm chấm muối, mối thù nặng vai?
Mình về, rừng núi nhớ ai
Trám bùi để rụng, măng mai để già
Mình đi, có nhớ những nhà
Hắt hiu lau xám, đậm đà lòng son
Mình về, còn nhớ núi non
Nhớ khi kháng Nhật, thuở còn Việt Minh
Mình đi, mình có nhớ mình
Tân Trào, Hồng Thái, mái đình cây đa?

– Ta với mình, mình với ta
Lòng ta sau trước mặn mà đinh ninh
Mình đi, mình lại nhớ mình
Nguồn bao nhiêu nước nghĩa tình bấy nhiêu…
Nhớ gì như nhớ người yêu
Trăng lên đầu núi, nắng chiều lưng nương
Nhớ từng bản khói cùng sương
Sớm khuya bếp lửa người thương đi về.
Nhớ từng rừng nứa bờ tre
Ngòi Thia sông Ðáy, suối Lê vơi đầy
Ta đi, ta nhớ những ngày
Mình đây ta đó, đắng cay ngọt bùi…

Thương nhau, chia củ sắn lùi
Bát cơm sẻ nửa, chăn sui đắp cùng
Nhớ người mẹ nắng cháy lưng
Ðịu con lên rẫy bẻ từng bắp ngô
Nhớ sao lớp học i tờ
Ðồng khuya đuốc sáng những giờ liên hoan
Nhớ sao ngày tháng cơ quan
Gian nan đời vẫn ca vang núi đèo.
Nhớ sao tiếng mõ rừng chiều
Chày đêm nện cối đều đều suối xa…

Ta về, mình có nhớ ta
Ta về ta nhớ những hoa cùng người
Rừng xanh hoa chuối đỏ tươi
Ðèo cao nắng ánh dao gài thắt lưng.
Ngày xuân mơ nở trắng rừng
Nhớ người đan nón chuốt từng sợi giang
Ve kêu rừng phách đổ vàng
Nhớ cô em gái hái măng một mình
Rừng thu trăng rọi hòa bình
Nhớ ai tiếng hát ân tình thủy chung.

Nhớ khi giặc đến giặc lùng
Rừng cây núi đá ta cùng đánh Tây
Núi giăng thành lũy sắt dày
Rừng che bộ đội rừng vây quân thù
Mênh mông bốn mặt sương mù
Ðất trời ta cả chiến khu một lòng.

Ai về ai có nhớ không?
Ta về ta nhớ Phủ Thông, đèo Giàng
Nhớ sông Lô, nhớ phố Ràng
Nhớ từ Cao-Lạng nhớ sang Nhị Hà…
Những đường Việt Bắc của ta
Ðêm đêm rầm rập như là đất rung
Quân đi điệp điệp trùng trùng
Ánh sao đầu súng bạn cùng mũ nan
Dân công đỏ đuốc từng đoàn
Bước chân nát đá, muôn tàn lửa bay.
Nghìn đêm thăm thẳm sương dày
Ðèn pha bật sáng như ngày mai lên.
Tin vui chiến thắng trăm miềm
Hòa Bình, Tây Bắc, Ðiện Biên vui về
Vui từ Ðồng Tháp, An Khê
Vui lên Việt Bắc, đèo De, núi Hồng.

Ai về ai có nhớ không?
Ngọn cờ đỏ thắm gió lồng cửa hang.
Nắng trưa rực rỡ sao vàng
Trung ương, Chính phủ luận bàn việc công
Ðiều quân chiến dịch thu đông
Nông thôn phát động, giao thông mở đường
Giữ đê, phòng hạn, thu lương
Gửi dao miền ngược, thêm trường các khu…

Ở đâu u ám quân thù
Nhìn lên Việt Bắc: Cụ Hồ sáng soi
Ở đâu đau đớn giống nòi
Trông về Việt Bắc mà nuôi chí bền.
Mười lăm năm ấy ai quên
Quê hương cách mạng dựng nên Cộng hòa
Mình về mình lại nhớ ta
Mái đình Hồng Thái cây đa Tân Trào.

– Nước trôi nước có về nguồn
Mây đi mây có cùng non trở về?
Mình về, ta gửi về quê
Thuyền nâu trâu mộng với bè nứa mai
Nâu này nhuộm áo không phai
Cho lòng thêm đậm cho ai nhớ mình
Trâu về, xanh lại Thái Bình
Nứa mai gài chặt mối tình ngược xuôi.

– Nước trôi, lòng suối chẳng trôi
Mây đi mây vẫn nhớ hồi về non
Ðá mòn nhưng dạ chẳng mòn
Chàm nâu thêm đậm, phấn son chẳng nhòa.
Nứa mai mình gửi quê nhà
Nước non đâu cũng là ta với mình
Thái Bình đồng lại tươi xanh
Phên nhà lại ấm, mái đình lại vui…

– Mình về thành thị xa xôi
Nhà cao, còn thấy núi đồi nữa chăng?
Phố đông, còn nhớ bản làng
Sáng đèn, còn nhớ mảnh trăng giữa rừng?
Mình đi, ta hỏi thăm chừng
Bao giờ Việt Bắc tưng bừng thêm vui?

– Ðường về, đây đó gần thôi!
Hôm nay rời bản về nơi thị thành
Nhà cao chẳng khuất non xanh
Phố đông, càng giục chân nhanh bước đường.
Ngày mai về lại thôn hương
Rừng xưa núi cũ yêu thương lại về
Ngày mai rộn rã sơn khê
Ngược xuôi tàu chạy, bốn bề lưới giăng.
Than Phấn Mễ, thiếc Cao Bằng
Phố phường như nấm như măng giữa trời
Mái trường ngói mới đỏ tươi.
Chợ vui trăm nẻo về khơi luồng hàng
Muối Thái Bình ngược Hà Giang
Cày bừa Ðông Xuất, mía đường tỉnh Thanh
Ai về mua vại Hương Canh
Ai lên mình gửi cho anh với nàng
Chiếu Nga Sơn, gạch Bát Tràng
Vải tơ Nam Ðịnh, lụa hàng Hà Ðông
Áo em thêu chỉ biếc hồng
Mùa xuân ngày hội lùng tùng thêm tươi
Còn non, còn nước, còn trời
Bác Hồ thêm khỏe, cuộc đời càng vui!

– Mình về với Bác đường xuôi
Thưa giùm Việt Bắc không nguôi nhớ Người
Nhớ ông Cụ mắt sáng ngời
Áo nâu túi vải đẹp tươi lạ thường!
Nhớ Người những sáng tinh sương
Ung dung yên ngựa trên đường suối reo
Nhớ chân Người bước lên đèo
Người đi rừng núi trông theo bóng Người…

– Lòng ta ơn Ðảng đời đời
Ngược xuôi đôi mặt một lời song song.
Ngàn năm xưa nước non Hồng
Còn đây ơn Ðảng nối dòng dài lâu
Ngàn năm non nước mai sau
Ðời đời ơn Ðảng càng sâu càng nồng.

Cầm tay nhau hát vui chung
Hôm sau mình nhé, hát cùng Thủ đô.